آمار و ریشه‌های همسرآزاری در ایران
این روزها اخبار پشت سر هم درخصوص همسرکشی که می‌تواند نتیجه همسرآزاری باشد، اذهان عمومی را مشوش کرده است و تازه‌ترین موارد این موضوع قتل خبرنگار ایرنا است که به تازگی توسط همسرش کشته شد.
همسر آزاری چیست؟ همسرآزاری نوعی خشونت خانگی است و به طور کلی به هر نوع سوء استفاده‌ای که زوجین به قصد اذیت و آزار همسر خود انجام می‌دهند، اشاره می‌کند.
این نوع رفتار با شریک زندگی شخص آزارگر می‌تواند به شکل آزار روحی یا جسمی باشد و بسیاری از موارد خشونت خانگی هر دو را دارند.
همسرآزاری معضلی رایج در دنیاست که حتی در پیشرفته‌ترین کشورهای جهان هم به چشم می‌خورد و و قربانی آن تنها زنان نیستند، بلکه مردان هم مورد آزار همسران خود قرار می‌گیرند.
گفته می‌شود همسرآزاری اکنون به دلیل افزایش آگاهی، دانش، شعور و تحصیلات مردم رو به کاهش است و همچنین در گذشته بیشتر فیزیکی بوده، اما در حال حاضر بُعد روانی و عاطفی آن نمود بیشتری دارد که از مصادیق آن می‌توان به قهر کردن طولانی و تحمیل محرومیت‌های عاطفی و جنسی زوجین به یکدیگر اشاره کرد.
با این حال، آمارها نشان می‌دهد همسرآزاری در ایران همچنان قابل توجه است و وجه فیزیکی آن از روانی پررنگ‌تر است.
آمار پزشکی قانونی حاکی از آن است که وجود همسرآزاری در کشور را نمی‌توان نادیده گرفت و باید به فکر علاج آن بود؛ هرچند بر اساس آمار، همسر آزاری در ماه های سرد سال کمتر از فصول گرم است.
اخیرا آماری از معاینات مربوط به مدعیان همسر آزاری از سال ۱۳۹۶ تا زمستان ۱۴۰۲ از سوی پزشکی قانونی منتشر شده که حاکی از شرایط همسر آزاری طی این سال ها در کشور است؛ بر این اساس در سال ۱۳۹۶ تعداد ۸۱ هزار و ۷۲۹ مورد همسر آزاری از نظر جسمی وجود داشته است که ۴ هزار و ۶۷۰ مرد و ۷۷ هزار و ۵۹ زن مورد آزار قرار گرفتند در همین سال همسر آزاری از نظر روانی ۴۵ مورد بوده است که ۵ مورد مرد و ۴۰ مورد زن بوده است.
در ادامه این گزارش مشاهده می شود که در سال ۱۳۹۷ همسر آزاری از نظر جسمی ۸۳ هزار و ۶۴۶ مورد بوده است که ۴۶۲ مورد مرد و ۷۹ هزار و ۴۸۴ نفر زن بوده‌اند؛ همچنین از نظر روانی نیز ۴۴ مورد همسرآزاری ثبت شده است که ۱۹ مورد مرد و ۲۵ مورد زن بوده است.
در سال ۹۸ بر اساس آمار ۸۵ هزار و ۳۵۷ مورد همسر آزاری از نظر جسمی انجام شده است که شامل سه هزار و ۷۳۳ مورد مرد و ۸۱ هزار و ۶۴۲ مورد زن بوده‌اند؛ در همین سال از نظر روانی ۱۵۲ مورد همسر آزاری انجام شده است که ۴۹ مورد آن مرد و ۱۰۳ مورد زن بوده‌اند.
همچنین در سال ۹۹، تعداد ۸۰ هزار و ۱۸۷ مورد همسر آزاری از نظر جسمی رخ داده که شامل ۲ هزار و ۹۹۱ مرد و ۷۷ هزار و ۱۹۶ زن بوده است.
همسرآزاری از کجا نشات می‌گیرد
فریده دکانه‌ای فرد؛ روانشناس در این خصوص اظهار داشت: همسرآزاری هنوز هم وجود دارد و نمی توان گفت پرونده آن به زودی بسته می شود اما آمار این جرم به دلیل افزایش آگاهی، سطح دانش، شعور و تحصیلات مردم، رو به کاهش است.
وی با بیان اینکه به واسطه برنامه هایی که از سوی صدا و سیما، وزارت ارشاد، مراکز مشاوره، وزارت ورزش و جوانان و سازمان نظام روانشناسی تهیه شده ، آمار همسر آزاری کمتر شده است، گفت: در گذشته دور، همسرآزاری بیشتر فیزیکی بوده اما اکنون بُعد روانی و عاطفی همسر آزاری بیشتر شده است؛ در بُعد فیزیکی و جسمانی همسر آزاری خیلی کمتر شده اما در تنبیه روانی شامل قهر کردن طولانی زوجین با یکدیگر، محرومیت های عاطفی و جنسی که به یکدیگر می دهند، بیشتر از گذشته شده است.
دکانه ای فرد اضافه کرد: با توجه به ریشه همسر آزاری می‌توان گفت که سبک فرزندپروری والدین، الگوهای تربیتی، چشم و همچشمی‌های موجود در جامعه در موضوع رفتارهای فرهنگی، گره‌ها و عقده‌های درونی دوران کودکی، قربانیان جنسی در دوران کودکی، نیازهای پاسخ داده نشده، توقعات بیش از حد توان زوجین از یکدیگر، اعتیاد و بیکاری و تورم، همه موجب می شود همسرآزاری در انواع جسمی و روانی در جامعه رخ دهد.
وی درباره اینکه در فصل زمستان همسرآزاری کمتر است نیز توضیح داد: در فصول سرد سال، روزها کوتاه تر است و افراد زمان کمتری در کنار خانواده هستند، و به دلیل تغییرات فصلی افراد دارای خلق و خوی آرامی هستند اما در فصل تابستان افراد به دلیل گرمای هوا و تغییرات فصلی وضعیت متفاوتی دارند و ممکن است تغییرات خلقی در آنها در کنار مشکلات مختلف اقتصادی، اجتماعی به همسرآزاری منجر شود.
تماس با خط ۱۲۳ در زمینه همسرآزاری و اختلافات زناشویی نسبت به بقیه موارد آسیب‌ها، رتبه بالایی را دارد.
آمار همسرآزاری جسمی و روانی را در ایران از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۱ به تفکیک زن و مرد و همچنین دلایل بروز آن را در اینفوگرافیک ببینید.
نظر شما